Ankara’da Hareketli Bir Kahvehane : Arasta

Ankara’da Hareketli Bir kahvehane: Arasta, günlük yaşamın ve toplumsal şablonların yenilikçi bir tiyatro anlayışı ile kırılışını sergiliyor.

Kahve bizi sert, ciddi ve felsefi yapıyor. Arasta Kahvehanesi ise daha fazlasını!

” Yaşamlarımızın değeri performans değeridir, performans çıkarıldığında geriye pek bir şey kalmaz.”

”Son olarak seyircilerin oyuncuya karşı duydukları hayranlıktan dolayı kurcalamadıkları konuların büyük ihtimalle, ortaya çıktığında oyuncunun utanmasına yol açacak konular olduğunu eklemek istiyorum. Elimizde bir yüzünde hayranlık, diğer yüzünde ise utanç olan bir toplumsal madalyon var. Seyirci performansın ardından saklı gizemler ve güçler olduğunu, oyuncu ise önemli sırlarının sıradan olduğunu hisseder. Sayısız halk masalından ve kabul törenlerinden de görebileceğimiz gibi, genel de gizemin ardındaki gerçek sır aslında ortada bir gizem olmamasıdır. Asıl sorun bunu seyircinin de öğrenmesini önlemektir. / Erving Goffman- Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu

Dün Ankara Devinim Tiyatrosu‘nun gerçekleştirmiş olduğu Arasta Kahvehanesi oyununa gittik arkadaşlarımızla. Türk tiyatrosunun suskunluğunu parçalamak isteyen bir manifestoyla yola çıkmışlar 2010 yılında. Tiyatro üzerindeki ölü toprağını atmak isteyen ve bir ‘şoklama’ ile yeniden can vermek gibi bir amaçları var. Hayata dair tüm devinimleri sergiliyorlar bu tiyatroda.

Şunu diyebilirim ki son yıllarda izlediğim en devinimli ve gerçekçi bir performans idi. Evet hayatımız bir performans sahnesi doğru; fakat performansın bir sahne içerisinden taşarak seyircilere, koltuklara ve tüm sahnenin dışına çıkarak yayıldığını hiç bu kadar hissetmemiştim. Toplumsal yaşamın kılcal damarlarında gezinen performans hareketli bir vitrine dönüştü.

İnsanın içindeki yaratıcı kimyayı sansüre uğratan şey risk almamaktır. Mekanik standartların şekillendirdiği performansa dayalı toplumda risk almak herkesin kaçındığı bir tutumdur. Biraz klişe de olsa, fark yaratanların ya da standart sapmaya katkıda bulunanların risk alanlardan oluştuğunu ise çoğumuz biliriz. Risk bir matematik gerektirir. Alışkanlıkları güçlü protokollere dönüştüren bir matematik! https://contentdiving.com/2024/12/10/gunluk-mekanik-protokoller-fark-yaratmak-riske-ovgu/

Ankara’da Hareketli Bir Kahvehane : Arasta & Ankara’daki Şablon Kırıcılar

İzlenimlerin karşılaştığını, etkileşimin yoğunlaşarak gerçek-kurgu arasındaki barikatların yıkıldığını, katı şablonların buharlaşarak yok olduğuna şahit oldum. Oyuncuların işaretleri, diyalogları, sunumu, aksamaları ve diğer ifadesel özenler bir akış içerisinde kendi devinimini sergiliyordu. Salona girdiğinizde ilk 15 dakikalık ön fuaye ve tanıtım, onları izlemeye gelen seyircinin donukluğunu yumuşatan ve biraz sonraki performansa hazırlayan ısınma turu idi. Canlı Balkan Bandosu’nun müzikleri eşliğinde ilk kıvılcım çakılmış, sonrasında oyunun hikayesi bir çay ikramı ile başlamıştı. Hızlı ve girişken bir karşılama oldu anlayacağınız.

Oyuna gelen meraklı seyircilerle birlikte Arasta Kahvehanesi‘nin kurdelesini keserek hep birlikte açılışını yaptık ve sonrasında salona doğru yerleşmek için ilerledik. Seyirci o kahvehanedeki hikayenin ortağı ve gerçek katılımcısı olmuştu o anda.

İnsan zihni deneyimin karşılaştırmalı izlekleriyle çalışır. Herhangi bir deneyimin etkileyiciliği önceki benzer deneyimlerin referans noktalarından başlayarak ilerler. Ve etkilenmenin katsayısı standart sapmaların gücü ile ölçülür. Arasta Kahvehanesi bu standart sapmanın hakkını verdi !

Oyun başladığında yazarımız sahnede çayları doldurup seyircilere ve oyunculara elindeki tepsiyle ikramını yapıyor diğer yandan da oyunla ilgili konuşarak biraz sonra neler olacağının fitilini ateşliyordu. Sahne üzerinde var olan nesne ve dekorla birlikte hareketli bir dans eşliğinde ilerleyen diyaloglar kan akışını hızlandırmış ve seyirciyi sahnenin ve hikayenin içine ustalıkla, adım adım ve müthiş bir sabırla çekmeye başlamıştı.

Gündelik yaşamın boğucu rutinlerine hapsolmuş ”modern bireyler ” olarak akşam bir tiyatroya gidebilmek için binbir takla atıyoruz. Şehir yaşamının kaotik havası, akşam trafiği, havanın soğukluğu ve toplumun büzüşmüş benliğinde dumura uğrayan zihinsel kıvrımların yorgunluğu…Tüm bunlarla gidiyorsunuz oyuna ve ne ile karşılaşacağınızı bilmeden! Günün sonunda cebinizde bir rahatlama ve farkındalıkla dönmenizi sağlıyor bu oyun.

Bazı oyunlar birbirlerine çok benzer. Katı bir seromani eşliğinde, ağır aksak bir sunumun şaşırtıcı olmayan benzerlikleri ile örülüdür. Fakat Ankara’da dün akşam Devinim Tiyatrosunun hareketli performansı ve içten-samimi karşılaması hem tiyatronun yeniliklerini hem de şablonların kırılışını ortaya döktü fazlasıyla. https://www.fuayeankara.com/event-details/arasta-kahvehanesi-384tl-yerine-250tl-5